Bu yazıda istatistiğin temel kavramlarından olan kontrol edilebilen ve edilemeyen değişkenler konusunu ele aldık. Bir önceki İstatistiksel değişkenler ve değişken örnekleri“, “Nicel ve nitel değişkenler”, “Kesikli ve sürekli değişkenler” ve “Bağımlı ve bağımsız değişkenler” yazılarımızda değişkenler konusuna giriş yapmıştık. Okumadıysanız lütfen önce o yazılarımızı okuyunuz. Şimdi hazırsanız eğer çayınızı kahvenizi alın, yazımıza geçelim.

Kontrol edilebilen ve edilemeyen değişken ayrımı

Bu sınıflama yalnızca bağımsız değişkenler için geçerlidir. Araştırmacılar bağımsız değişkenleri amaçları doğrultusunda kontrol edebilecekleri ve manipule edebilecekleri gibi zaman zaman da kontrol edemeyebilirler.

Kontrol edilebilen değişken örneği

• Bir doktor tedavi süresinin hastanın iyileşme süresi üzerindeki etkisini araştırırken tedavi süresini istediği doğrultusunda düzenleyebilir ve ölçümleri bu sürelere göre yapabilir.

Kontrol edilemeyen değişken örneği

• Bir kişinin alışveriş veya tüketim tercihleri araştırılırken kişilerin kültürel özellikleri, kişilikleri veya ahlaki yapılarının etkisi tam olarak ölçülemeyeceği için araştırmacı tarafından kontrol edilemeyebilir.Doğrudan ölçülemeyen veya gözlemlenemeyen her değişken bu gruba girer.

Sonuç

Bu yazıda kontrol edilebilen ve edilemeyen istatistiksel değişkenler kavramlarını ele aldık. Özetlersek araştırmacının amaçları doğrultusunda farklı seviyelerde ve koşullarda ölçebildiği değişkenlere kontrol edilebilen, manipüle edemediği değişkenlere ise kontrol edilemeyen değişken adı verilir.

Dokuzuncu yazısını tamamladığımız “adım adım istatistik temelleri” adlı yazı dizisinde alan içinden ve dışından bireylerin sorunsuzca kavrayabileceği formatta birçok içerik hazırlamaktayız. Serinin önceki yazılarına blog adresimizden ulaşabilirsiniz.

Aklınıza takılan soruları, varsa yorumlarınızı bizimle yorum olarak veya iletişim sayfamızdan paylaşmayı ihmal etmeyin. Hepinize bol istatistikli ve analizli günleriz dileriz 🙂 Sonraki yazılarda görüşmek üzere.